Yüzme sporuna çocuklar çoğu kez ailenin yönlendirmesi ile başlarlar. Amaç başta çocuk için boş zaman aktivitesi olsun, egzersiz yapsın, fiziksel ve ruhsal gelişimine katkı sağlansın arzusudur. Bu başlangıç birkaç haftalık bir dönemi aşıp kulüp ya da takımla çalışmaya döndüğünde çocuk yüzücü kimliği kazanır. Aile de çocuk da kendisini istikrar gerektiren ve yaşam tarzını belirleyen bir sistem içinde bulur.

Yüzmedeki başarı üçgeninde ilk köşeyi yüzücü, ikinciyi antrenör ve üçüncü köşeyi aile oluşturur. Bu üçü uyum içinde olmalıdır. Aile çocuğun kişilik gelişimi, yüzmeye karşı tutumu ve davranışları üzerinde büyük bir öneme sahiptir. Yüzme son derece disiplinli bir spordur. Zaman yönetimi iyi, mükemmeliyetçi, başarı odaklı, disiplinli aileler ya çocuklarını daha çok yüzmeye yönlendirmekte ya da bu özelliklere sahip ailelerin çocukları yüzmeyi uzun süre sürdürebilmektedir. Yüzme antrenmanları genelde yoğun ve uzundur. Ya sabah erken okuldan önce ya da geç saatte okuldan sonradır. Çocuğun havuza, okula ve eve ulaşımının uygun biçimde sağlanması gerekir. Yüzücü çocuk aile desteği tam olmazsa antrenmanlara düzenli katılımı gerçekleştiremeyebilir. Ya performans düşer ya da yüzme bırakılır. Ailelerinde öz veri ile çabalaması gerekir. Yorucu antrenmanların ardından çocuğun ve ailenin yaşam temposu çocuğun düzgün beslenebileceği ve dinlenebileceği biçimde olmalıdır. Aile desteği tam olmazsa yüzücü başarılı olamaz.

Bazı yüzücü aileleri sanki ikinci bir antrenör gibi çalışmaya başlar. Antrenmanları sürekli izleyen, bu konuda okuyan, araştıran, antrenmanlarda kendisi kronometre tutan, antrenman programına, antrenöre, yüzücüye müdahale eden birçok yüzücü ailesi vardır. Adeta ebeveynler yüzücü ile özdeşim yapar. Kendisi yüzücünün bedeninde yüzüyor gibi hisseder. Çocuğun başarısını kendi başarısı gibi görür. Çocuk başarı gösterdikçe ailenin beklentisi artmaya başlar. Daha çok başarı beklenir. Çocuklar ailelerinin duygularını beklentilerini içselleştirir. Yüksek beklenti çocuğun stresini, performans kaygısını artırır. Bazı aileler kendi duygularını kontrol etmekte zorluk yaşar. Yarışa bağlı sevincini, coşkusunu, öfkesini açıkça ortaya koyar. Bu durum yüzücü için çok zorlayıcı ve kaygı yaratıcıdır. Ailenin çocuğunu desteklerken nerde duracağını bilmesi çok önemlidir. Aksi takdirde tüm çabalara rağmen sporcu gelişmek bir yana olan potansiyelini bile kullanamaz hale gelebilir.

Ailelerin değerli yardım ve desteklerini sürdürürken çocuklarının neden yüzdüğünü? Gerçek amacın ne olduğunu hatırlayabilmeleri gerekir. Yüzme ve yarışlar aile ile çocuk arasında çatışmaya yol açmamalıdır. Mutluluk, huzur kaybına rağmen başarı hedeflemek sağlıklı değildir. Zaten bu durumda başarıdan çok başarı kayıpları yaşanır. Yüzücü çocuk ve gençleri sadece yarış sonuçları için değil antrenman süreci, yarışabilme becerisi ve çabası için de ödüllendirmek gerekir.

UZM. PSK. ZEYNEP ŞEKER AYGÜL